THE DESIGN PAPERS

Auteur - Shanice Wijnans

Stel je voor: je zit diep in je favoriete spel gedoken als je een lading aan seksistische opmerkingen in de chat voorbij zie komen: “Ga terug naar de keuken”, “Chicks horen geen games te spelen”, “We gaan nu sowieso verliezen”. Als vrouwelijke gamer voel je je buitengesloten en ondergewaardeerd. Verder merk je op dat er veel vrouwelijke personages zijn die schaars gekleed zijn. Een doelbewuste keuze vanuit game developers? Je vraagt je af welke designkeuzes developers maken om deze vrouwonvriendelijkheid te veroorzaken, welke impact dit heeft op de community en of er iets aan te veranderen is.

Characters

Vrouwonvriendelijk design heeft vooral betrekking tot personages, ook wel characters genoemd. Deze 'characters' worden vaak met maar één doel ontworpen: inspelen op wat de man, de doelgroep van de gaming markt, graag ziet. Ondanks dat de gaming community maar voor 53% uit mannen bestaat, word de man wel als doelgroep gezien. Dit stamt voort uit het idee dat video games een mannelijk iets zijn. Iets dat vooral word veroorzaakt door het feit dat de werkindustrie door mannen wordt gedomineerd: bijna 80% van de industrie is man (Liang, 2022). Best wel logisch dus, dat vrouwelijke characters vanuit een 'male gaze' als een lust object worden neergezet. Dit zorgt voor een situatie waarin game designers strategische keuzes moeten maken tussen het tevreden stellen van hun doelgroep of het verbeteren van hun inclusiviteit.

Game designers creëren zowel mannelijke als vrouwelijke personages vanuit een stereotyperend beeld. Mannelijke personages hebben een dominante rol: Ze zijn agressief, breed gebouwd en hebben ze een stoere uitstraling. Voor vrouwelijke personages is vaak het tegenovergestelde waar: ze hebben een passieve rol, zijn vaak het doel van agressie en hebben simpele persoonlijkheden. Ze worden vaak gebaseerd op overdreven stereotypes met schaarse outfits en worden neergezet als een object waar vooral mannelijke spelers naar kunnen verlangen (Tompkins, Lynch, Van Driel, & Fritz, 2020). Neem strippers in Grand Theft Auto als voorbeeld: Ze zijn simpelweg een 'decorstuk' in de game en worden gebruikt om de game zijn voornamelijk mannelijke doelgroep tevreden te stellen. Zo zorgen developers voor een kloof tussen mannelijke en vrouwelijke spelers en personages.

Negatieve rol van spelers

De spelers spelen onbewust de grootste rol bij het aanmoedigen van vrouwonvriendelijk gedrag. Dit begint volgens Christina Xan, expert vrouwenrechten met een interesse in video games, met de manier waarop onze maatschappij is gevormd. Onze maatschappij is heftig gebaseerd op vrouwelijke stereotypering en seksisme: vrouwen "horen in de keuken", zijn zwak en onderdanig aan de man (Persoonlijke Communicatie, 2023). Dit verdraaide beeld wordt mannen in de jonge jaren aangeleerd, waarna zij dit idee verspreiden naar andere individuen via onder andere video games.

Zodra de designers opmerken dat hun doelgroepen geseksualiseerd materiaal consumeren verspreiden ze dit verdraaid beeld van vrouwen dat aansluit bij het verlangen van de mannelijke consument (Seo, Oh & Kil, 2022). De mannelijke consument is tenslotte zowel de doelgroep als de winstgevende zaak.

Effect op de vrouwelijke speler

Het verlangen naar dit geseksualiseerd materiaal heeft een groot negatief effect op de vrouwelijke speler: Buiten dat vrouwen zich niet gerepresenteerd voelen en hierdoor minder snel geneigd zijn te beginnen met het spelen van een nieuw spel (Persoonlijke Communicatie, 2023), krijgen ze ook sneller te maken met seksistische opmerkingen en seksueel getinte handelingen. Als vrouwen niet binnen het stereotyperend mannelijk beeld vallen en meespelen met de regels van de dominerende groep worden ze al snel gekleineerd (Fox & Tang, 2014): ze worden uitgescholden, zijn het doelwit van seksuele opmerkingen en ze worden in het spel gesaboteerd. Deze acties leiden tot een negatief zelfbeeld en zorgen voor een minder goede prestatie in-game. Vaak zorgen ze er zelfs voor dat een vrouw minder snel geneigd is een spel opnieuw te spelen (Burnay, Bushman & Larøi, 2019). Dit effect zorgt ervoor dat developers er onbewust voor kiezen om bijna de helft van hun markt af te schrikken met deze vrouwonvriendelijke designkeuzes: niet zo slim dus..

Op weg naar verbetering

Volgens Christina Xan is er licht aan het einde van de tunnel: “Ondanks dat er nog steeds veel video games zijn waarin vrouwelijke personages een passieve rol spelen, is er een positieve opmars gaande. Zo spelen indie games een grote rol in het positief veranderen van de gaming industrie. Onafhankelijke developers, ook wel indie developers genoemd, ontwikkelen games uit passie, zonder verdienmodel. Ze hoeven geen specifieke doelgroep aan te spreken. Zo kunnen ze controversiële onderwerpen, zoals bijvoorbeeld seksisme, beter aan bod laten komen (Persoonlijke Communicatie, 2023).

Bovendien worden ook steeds meer oude video games 'remastered', waarbij personages nieuwe kleding en dialogen krijgen om zo te zorgen voor een verbeterde inclusiviteit in deze games. Veel developers beginnen langzaam in te zien dat inclusiviteit een beter verdienmodel is dan voorheen. Dit zorgt voor een nieuw lichtpuntje in de gaming industrie, iets waar vrouwelijke gamers al jaren naar streven.

Ondanks dat we de eindstreep nog lang niet hebben bereikt verwelkomen we positieve verschuiving in de gaming industrie. Onder zowel onafhankelijke developers als onder grote namen groeit het besef dat inclusiviteit niet alleen moreel correct is, maar ook een beter verdienmodel kan zijn. Dit markeert een stap waarin gaming voor iedereen, ongeacht geslacht, een positieve ervaring kan zijn. Maar dit kan alleen als de community en developers optimaal samenwerken. Werk jij mee naar een inclusieve community?